Sąd Okręgowy w Przemyślu I Wydział Cywilny (SSO Piotr Guzy) wyrokiem z dnia 30 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt I C 522/23 (poprzednie sygnatury: I Nc 43/16 oraz I Nc 22/23) z powództwa AGIO WIERZYTELNOŚCI PLUS 2 Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w likwidacji z siedzibą w Warszawie:
I. oddalił powództwo w całości;
II. zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę (…) PLN tytułem zwrotu kosztów postępowania.
W ustnych motywach rozstrzygnięcia Sąd wskazał, że powództwo dochodzone przez powoda podlegało oddaleniu w całości, ponieważ umowa kredytu z 2008 r. indeksowanego do CHF, zawarta przez pozwanych z Euro Bank S.A., jest nieważna z uwagi na zawarte w niej postanowienia niedozwolone. Z tego względu Sąd uznał, że powód nie mógł dochodzić jakiegokolwiek roszczenia wynikającego z umowy kredytowej.
Ponadto, zdaniem Sądu brak było podstaw do zasądzenia dochodzonej kwoty również na innej podstawie prawnej, w szczególności bezpodstawnego wzbogacenia, ponieważ w niniejszej sprawie strona powodowa nie była legitymowana do dochodzenia roszczenia z tego tytułu.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzi r. pr. Grzegorz Godzina.
Z kolei poniżej znajduje się krótkie podsumowanie dotychczasowego przebiegu sprawy.
W 2021 r. Prokurator Generalny skierował do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną w sprawie o zapłatę, dotyczącą umowy kredytu hipotecznego indeksowanego kursem franka szwajcarskiego.
Sprawa dotyczyła umowy kredytu hipotecznego z dnia 30 lipca 2008 r. na kwotę (…) PLN indeksowanego do CHF, zawartej z d. Euro Bank S.A. Celem kredytu był zakup nieruchomości, a zabezpieczeniem wierzytelności z umowy stała się hipoteka obciążająca tą nieruchomość.
Z uwagi na brak terminowych spłat kredytu, bank wypowiedział umowę kredytu pismem z dnia 13 września 2011 roku.
W rezultacie w marcu 2016 roku przeciwko dłużnikom wytoczono powództwo o zapłatę solidarnie kwoty 260 tysięcy złotych wraz z odsetkami, zaś Sąd Okręgowy w Przemyślu uwzględnił powództwo w całości, wydając w dniu 8 kwietnia 2016 roku nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Na skutek uprawomocnienia się nakazu zapłaty i nadania mu klauzuli wykonalności zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne, zaś pismem z dnia 25 stycznia 2021 r. komornik poinformował dłużników o pierwszej licytacji nieruchomości.
Ostatecznie Prokurator Generalny wniósł skargę nadzwyczajną od powyższego nakazu zapłaty, zarzucając zaskarżonemu orzeczeniu naruszenie zasad, wolności i praw człowieka i obywatela, określonych w Konstytucji RP, w tym zasady sprawiedliwości społecznej, legalizmu, związania prawem międzynarodowym, równości wobec prawa, ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi oraz prawa do rzetelnej procedury sądowej. Zarzucił też rażące naruszenie prawa materialnego i procesowego oraz oczywistą sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.
W chwili wydawaniu nakazu zapłaty sąd w ogóle nie dokonał ustalenia konsumenckiego charakteru sprawy, mimo iż sprawa dotyczyła zawartej z bankiem umowy kredytu indeksowanego do CHF, pozwani to osoby fizyczne, a z treści umowy wynikało, że celem i przeznaczeniem kredytu był zakup domu jednorodzinnego tj. cel mieszkaniowy. Mimo ewidentnego konsumenckiego charakteru sprawy, sąd nie wyciągnął odpowiednich wniosków i nie podjął odpowiednich działań. Skutkiem tego sąd naruszył obowiązek zbadania z urzędu potencjalnie niedozwolonego charakteru postanowień zawartych w umowie, w szczególności uprawniających bank do arbitralnego i dowolnego kształtowania wysokości zobowiązania pozwanych, co czyni umowę sprzeczną z prawem.
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2023 r. w sprawie o sygn. akt II NSNc 69/23 (w składzie: SSN Tomasz Przesławski, SSN Tomasz Demendecki i ławnik SN Marek Józef Totleben) uchylił zaskarżony nakaz zapłaty z 2016 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.
W uzasadnieniu postanowienia z 26 kwietnia 2023 r. Sąd Najwyższy wskazał m.in., że:
- analizowane postępowanie toczyło się w trybie postępowania upominawczego, w którego toku nie odbyła się żadna rozprawa, na której strony mogłyby przedstawić swoje racje,
- przyczyną uchylenia zaskarżonego nakazu zapłaty jest brak zbadania w toku postępowania, czy zawarte w umowie kredytowej postanowienia mają charakter niedozwolony, albowiem w każdym przypadku – nawet w sytuacji bezczynności strony – sąd ma obowiązek przestrzegać standardów ochrony konsumentów,
- w realiach badanej sprawy Sąd Okręgowy nie zapewnił stronie odpowiednich gwarancji składających się na prawo do rzetelnego i sprawiedliwego procesu sądowego,
- Sąd Okręgowy, ponownie rozpoznając sprawę, powinien wykonać ciążący na nim ex lege obowiązek oceny legalności zawartej umowy kredytu hipotecznego i skuteczności jej poszczególnych postanowień,
- przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy powinien przeanalizować wszystkie okoliczności zawarcia spornej umowy, mając na względzie wymagania ochrony konsumenckiej.