Prawomocna nieważność umowy Santander Bank Polska S.A. (d. Kredyt Bank), bankowi nie przysługuje wynagrodzenie za korzystanie z kapitału!

W dniu 7 lutego 2024 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie (SSA Ewa Klimowicz-Przygódzka; V ACa 1606/23), wydał wyrok, w którym:

I. Zmienił w całości zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1. Ustala, że umowa o kredyt mieszkaniowy EKSTRALOKUM z dnia 27 maja 2008 r. zawarta przez powodów z Kredyt Bank S.A. z siedzibą w Warszawie jest nieważna.

2. Zasądza od Santander Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz powodów kwotę 423.263,38 PLN wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 stycznia 2020 r. do dnia zapłaty.

3. Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

4. Zasądza od Santander Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz powodów tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 11.834,00 PLN wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 lutego 2024 r. do dnia zapłaty.

II. Oddalił apelację w pozostałym zakresie.

III. Zasądził od Santander Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie na rzecz powodów tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego kwotę 9.100,00 PLN wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty.

Sąd Apelacyjny uznał wniesioną przez powodów apelację za zasadną. Oddalił ją jedynie w części w jakiej dotyczyła ona zasądzenia należności głównych w sposób solidarny. Sąd Apelacyjny uznał, że skoro powodowie są małżeństwem i obowiązuje ich ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej to kwoty z tytułu nienależnego świadczenia należało zasądzić wspólnie do majątku wspólnego małżonków.

Sąd Apelacyjny zmienił natomiast w całości wyrok sądu I instancji, uwzględniając żądanie główne powodów z zakresie dotyczącym stwierdzenia nieważności umowy jak i zwrotu wszystkich należności wpłacanych tytułem spłat rat kredytu. 

W ocenie Sądu Apelacyjnego, wbrew twierdzeniu sądu I instancji cały zawarty w umowie mechanizm indeksacji uznać należy za niedozwolony, a wyeliminowanie postanowień określających ten mechanizm, które dotyczą głównych świadczeń stron powoduje, że umowa upada. Nie można, zdaniem Sądu Apelacyjnego na podstawie pozostałej treści umowy odtworzyć praw i obowiązków stron dlatego też umowa musi upaść w całości. Sąd Apelacyjny podkreślił, że nie można powstałych w umowie luk po wyeliminowaniu niedozwolonych postanowień uzupełnić czy to w drodze wykładni czy też przepisami prawa o charakterze dyspozytywnym, na co powołują się banki, ponieważ orzecznictwo zarówno krajowe jak i TSUE w tym zakresie jest jednolite.

Ponadto, zdaniem Sądu Apelacyjnego zarzuty zatrzymania i potrącenia zgłoszone w toku postępowania przez pozwanego nie zasługiwały na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny wskazał, że przede wszystkim nie zostały one złożone bezpośrednio powodom, tylko w odpowiedzi na pozew, która została przesłana pełnomocnikowi powodów, który nie był umocowywany do odbioru tego typu oświadczeń woli. Niezależnie od powyższego Sąd Apelacyjny zwrócił uwagę na fakt, że jeżeli chodzi o zarzut potrącenia to przedstawiona w tym zarzucie wierzytelność w postaci wynagrodzenia za korzystanie z kapitału po stronie banku nie istnieje co przesądził TSUE w wyroku z 15 czerwca 2023 r. w sprawie C-520/21. Z kolei druga przedstawiona przez pozwanego do potrącenia wierzytelność w postaci zwrotu kapitału kredytu była zdaniem Sądu Apelacyjnego niewymagalna, gdyż brak było dowodu na to, że bank wzywał powodów do zapłaty należności z tytułu zwrotu kwoty kapitału kredytu. Sąd Apelacyjny podkreślił, że nie można dokonać potrącenia wierzytelności, która jest niewymagalna.

Wyrok jest prawomocny.

Sprawę prowadziła adw. Anna Wolna-Sroka z Kancelarii Adwokackiej Czabański Wolna-Sroka S.K.A.