Niektóre banki składają skargi kasacyjne, aczkolwiek jest ich coraz mniej. Niestety, wcześniej złożone skargi kasacyjne doprowadziło do zakorkowania się Sądu Najwyższego. Aczkolwiek SN często odmawia przyjęcia kolejnych skarg banków do rozpoznia, to jednak na etapie po przyjęciu skargi, w 2023 r. wydał w prowadzonych przez nas sprawach tylko 3 orzeczenia, przy czym w jednym orzeczeniu odrzucił skargę banku jako niedopuszczalną pomimo jej wcześniejszego przyjęcia do rozpoznania, w drugim uchylił niekorzystny dla kredytobiorcy wyrok, wreszcie w trzecim wyroku uchylił korzystny dla kredytobiorcy wyrok – była to głośna sprawa wyroku z  19 września 2023 r. (II CSKP 1627/22), w którym trzech nowych sędziów SN postanowiło zademonstrować, że nie czują się związani wyrokami TSUE (w sumie ten skład wydał trzy tego typu wyroki w sprawach frankowych).

O ile orzecznictwo sądowe jest już właściwie ukształtowane i jak widać powyżej w dominujący sposób stwierdza nieważność umów kredytu powiązanego z kursem waluty obcej, to dalej problemem pozostaje czas trwania postępowania. Na szczęście po wyrokach TSUE kredytobiorcy mogą liczyć na pewną rekompensatę w formie odsetek za opóźnienie, ale dalej czas trwania postępowania jest zbyt długi.

W sprawach zakończonych w 2023 r. wyrokiem w I instancji średni czas trwania postępowania wynosił 40 miesięcy, a więc wydłużył się o 4 miesiące w stosunku do spraw zakończonych wyrokiem w 2022 r. 

W sprawach zakończonych wyrokiem w II instancji średni czas trwania postępowania apelacyjnego wynosił 17 miesięcy, a łączny czas I i II instancji –  52 miesiące (czyli o 8 miesięcy krótcej niż w 2022 r.; przyczyną skrócenia czasu postępowania był brak zawieszania spraw apelacyjnych do czasu rozpoznania pytań skierowanych do TSUE).

Należy mieć nadzieję, że szybsze tempo osądzania spraw w apelacji, brak kolejnych istotnych pytań do TSUE, które mogłyby być powodem do zawieszania postępowania, wykrystalizowanie się linii orzeczniczej, a także przejęcie znacznej liczby spraw przez inne sądy niż obciążony Sąd Okręgowy w Warszawie (aktualnie pozwy powinny być kierowane do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania kredytobiorców) powinny skutkować zauważalnym spadkiem czasu trwania postępowania.

Niestety wyjątkiem są sprawy toczące się przeciwko Getin Noble Bank – upadłość tego banku spowodowała znaczne perturbacje w postępowaniach, aczkolwiek ostatecznie sądy przyjęły słuszny kierunek, że mogą orzekać co do ważności lub nieważności umowy kredytu, niezależnie od kwestii roszczeń o zapłatę, które będą rozstrzygane przede wszystkim w postępowaniu upadłościowym.

Fakt, że wskutek wyroku TSUE nie ma już wątpliwości, że konsumenci powinni otrzymywać odsetki za opóźnienie od swojego roszczenia za czas postępowania sądowego powinien spowodować, że bankom przestanie zależeć na przedłużaniu postępowań, a może nawet zaczną proponować atrakcyjne ugody jeszcze w trakcie postępowania sądowego. Tego na razie jednak jeszcze nie zauważyliśmy. Przeciwnie, kolejne banki wytaczają sprawy przeciwko kredytobiorcom o zwrot kwoty kredytu oraz dodatkowe wynagrodzenie, ewentualnie waloryzację wskaźnikiem inflacji. W świetle orzeczeń TSUE losy tych powództw są przesądzone, jednak wywołują one dodatkowe obciążenie sądów nowymi sprawami.

Na poniższym wykresie pokazaliśmy, jaki jest etap prowadzonych przez nas spraw, w zależności od roku rozpoczęcia zlecenia. Przykładowo, sprawy rozpoczęte w 2020 r. w 10% spraw osiągnęły już etap wyroku sądu II instancji, w 40% spraw został wydany wyrok Sądu I instancji, ale w blisko 50% spraw postępowanie ciągle się jeszcze toczy w I instancji. W porównaniu do zeszłych lat, ubywa spraw trwających najdłużej, jednak ciągle trudno uznać obecną sytuację za akceptowalną.